To szczególne przedmioty, które są włączone do celebry i towarzyszą kapłanowi podczas wykonywania obrzędów religijnych. Prezentują różne zastosowanie i jest ich wiele, ale kilka kluczowych naczyń liturgicznych powinien znać każdy katolik.
Każdy przedmiot ma swoje szczególne zastosowanie, część z nich przechowuje wodę czy wino, a niektóre naczynia liturgiczne są niezbędne do poprowadzenia mszy świętej. Jakie z nich są najistotniejsze?
Kielich – najstarsze naczynie liturgiczne
Symbolizuje mękę Pańską oraz Ostatnią Wieczerzę. To podstawowe i najstarsze w Kościele Katolickim naczynie mszalne nawiązujące do Chrystusa, który swoje dzieci obdarza dobrocią i nakazuje im z kielicha czerpać zdroje. Podczas mszy świętej ksiądz wypija z niego konsekrowane wino, będące nawiązaniem do Krwi Pańskiej. Kielichy mszalne powinny być wykonane ze szlachetnego metalu, który nie ulega korozji. Bardzo często zdarza się, że zrobione są z innych materiałów, ale jego wnętrze, które bezpośrednio dotyka Krwi Pańskiej, jest złocone. Kielich mszalny w Kościele Katolickim jest używany podczas Mszy Świętej także jako symbol Komunii Świętej.
Patena – szlachetny talerzyk
To naczynie liturgiczne ma kształt płaskiego talerzyka, półmiska lub głębokiego talerza i stosuje się je do podawania hostii. Patena występuje w różnych wersjach. Może stanowić komplet z kielichem oraz stanowić półmisek dla jednej lub kilku hostii. Większe i głębokie pateny to naczynia liturgiczne przeznaczone do przechowywania komunikantów. Dostępne są również pateny z uchwytem, zwane komunijnymi, które ministrant podkłada pod brodę osobie przyjmującej Komunię Świętą. Patena powinna być wykonana z niekorodującego materiału lub pozłacana w miejscu zetknięcia z Ciałem Chrystusa.
Ampułka – chrześcijański dzbanuszek ze szkła lub kryształu
Ampułki pojawiły się w Kościele już w V i VI w. Są nimi małe naczynia z metalu, szkła i kryształu. Stawia się je na metalowej lub szklanej tacce. Mają kształt małej buteleczki lub dzbanuszka i jako sprzęt liturgiczny służą do przechowywania wina oraz wody, które używane są podczas przeprowadzania obrządków. Ampułek używa się też do puryfikacji kielicha, pateny i puszki. Mogą być oznaczone literami: V – vinum i A – aqua lub czerwoną wstążeczką (ampułka z winem). Przed Mszą Świętą są przygotowane na specjalnym stoliku, zwanym kredencją. W czasie uroczystych liturgii przynoszą je do ołtarza wierni w procesji, a na co dzień podawane są przez ministrantów w czasie przygotowania darów. Zwykle posiadają zamknięcie dla ochrony przed owadami lub zanieczyszczeniami.
Vasculum – szczególny pojemnik z wodą
Vasculum to małe pudełeczko lub puszka, w której znajduje się woda. Służy do obmycia palców po udzieleniu Komunii Świętej. Tam trafiają okruszki z Ciała Chrystusa lub całe hostie, które upadną na ziemię. Pojemnik zwykle stoi przy tabernakulum i jest niewielki. Vasculum jest wyprodukowane z mosiądzu w kolorze złota lub srebra, rzadziej ze szkła. Jego ochronę przed zanieczyszczeniami stanowi przykrycie, zakończone krzyżem.
Naczynia liturgiczne są niezbędne do celebry, choć niektóre z nich mają większe, a inne mniejsze znaczenie podczas prowadzenia obrządków religijnych. Jeżeli chcesz zaznajomić się z takimi narzędziami mszalnymi i poznać jeszcze inne rodzaje, warto sprawdzić ofertę wybranego sklepu z dewocjonaliami. Każdy chrześcijanin powinien znać choćby wymienione produkty, by jeszcze lepiej rozumieć ich znaczenie i symbolikę.
