Poród to niezwykłe wydarzenie w życiu kobiety, a pierwsze chwile po narodzinach dziecka są pełne wzruszeń i emocji. Personel medyczny powinien wówczas otoczyć matkę i noworodka należytą opieką, duże znaczenie ma m.in. ocena stanu zdrowia malucha. Jakie są badania dziecka po porodzie? Spis treści: Na sali porodowej Dlaczego po porodzie zabierają dziecko? Badanie dziecka po porodzie Podpisanie dziecka Kangurowanie rodziców Co robią mamie po narodzinach dziecka?
Na sali porodowej
Orientacyjny termin porodu wylicza lekarz prowadzący ciążę, jednak warto pamiętać, że zaledwie 5% dzieci rodzi się dokładnie „o czasie”, zaś zdecydowana większość przychodzi na świat pomiędzy 38. a 42. tygodniem.
Początek aktywnej akcji porodowej następuje, gdy skurcze stają się silne, regularne i trwają co najmniej minutę, zaś szyjka macicy rozwiera się do co najmniej 4 centymetrów. Ta faza może trwać nawet 12 godzin, zwłaszcza przy pierwszej ciąży.
Do szpitala należy się zgłosić, gdy skurcze występują co 7–10 minut. Przyjazd na porodówkę trzeba przyśpieszyć, jeśli dojdzie do odejścia zielonkawych dróg płodowych lub w przypadku krwawienia z dróg rodnych.
W zależności od planu porodu i ustaleń z lekarzem mama trafia do sali porodowej lub pokoju, gdzie w porodzie towarzyszy jej ktoś bliski. Jeśli lekarz lub położna wyrażą na to zgodę, można rodzić w wygodnej dla siebie pozycji – leżąc, kucając, chodząc. Wiele kobiet korzysta w tym czasie z wanny, inne decydują się na tradycyjny poród na fotelu. Wszystko zależy od decyzji rodzącej i monitorującego poród personelu.
Dlaczego po porodzie zabierają dziecko?
Obowiązujący w Polsce standard okołoporodowy zakłada, że zaraz po porodzie dziecko powinno zostać ułożone na piersiach mamy, która może je przytulić i po raz pierwszy przystawić do piersi. Taki kontakt „skóry do skóry” nazywa się kangurowaniem.
Dopiero później maluch jest zabierany, kąpany, mierzony i ważony. Otrzymuje również domięśniowy zastrzyk z witaminą K, który zapobiega krwawieniom, a na brzegi jego powiek nakłada się maść z antybiotykiem, co ma zabezpieczyć przed infekcją worka spojówkowego.
Badanie dziecka po porodzie
Dokładniejsze badanie dziecka po porodzie przeprowadza lekarz pediatra-neonatolog, który m.in. sprawdza reakcję źrenic noworodka za pomocą specjalnej latarki. Duże znaczenie mają pierwsze pomiary wagi ciała (optymalna powinna wynosić 2500–4500 gramów) oraz obwodu głowy (jeśli wynosi znacznie więcej lub mniej niż 35 cm, może to sugerować problemy neurologiczne). Jednak najważniejsza dla oceny stanu zdrowia malucha jest skala Apgar.
Co to jest skala Apgar?
Co oznacza skala Apgar? To ocena parametrów życiowych noworodka. W ciągu pierwszych 10 minut po porodzie lekarz sprawdza:
- kolor skóry dziecka,
- akcję serca (mierzoną fotoendoskopem),
- odruchy (poprzez m.in. drażnienie podeszw stóp czy wprowadzanie cewnika do nosa), napięcie mięśni (określane na podstawie ułożenia kończyn i wykonywanych ruchów),
- oddychanie (obserwacja ruchów klatki piersiowej).
Lekarz przyznaje punkty w skali Apgar za każdy z parametrów – od 0 do 2. Zdrowy maluch powinien otrzymać 8–10 punktów. Ocena od 4 do 7 pkt oznacza, że noworodek może wymagać zabiegów wspomagających. Mniej niż 4 pkt otrzymuje dziecko w stanie ciężkim, z zagrożeniem życia.
Jeśli w pierwszym badaniu wynik okaże się niski, nie należy wpadać w panikę. Powtarza się je bowiem w kolejnych minutach i ocena często wówczas rośnie. Skala Apgar wykorzystywana jest także u wcześniaków, jednak specjaliści coraz częściej kwestionują jej miarodajność w ich przypadku.
Podpisanie dziecka
Po porodzie każde dziecko otrzymuje specjalną, plastikową bransoletkę identyfikacyjną, zakładaną na rączkę lub nóżkę. Powinno się na niej znaleźć imię i nazwisko mamy, dokładna data i godzina przyjścia malucha na świat, a także jego płeć. Opaski nie należy zdejmować aż do wyjścia ze szpitala.
Kangurowanie rodziców
To bardzo ważny moment po porodzie. Dziecko ułożone na nagiej klatce piersiowej mamy czuje jej ciepło, zapach i bicie serca. Dzięki temu szybko się uspokaja. Kangurowanie sprzyja poczuciu bezpieczeństwa, tworzeniu się więzi oraz stymulacji laktacji. W organizmie kobiety wydzielają się wówczas hormony, m.in. endorfiny, które łagodzą ból i zmęczenie, zastępowane euforią oraz poczuciem spełnienia. Gdy mama nie może przytulić dziecka, np. z powodu dodatkowych zabiegów, kangurowanie powinien przejąć tata, oczywiście jeśli jest obecny przy porodzie.
Co robią mamie po narodzinach dziecka?
Po kilku lub kilkunastu minutach od porodu znów zaczynają pojawiać się skurcze macicy i potrzeba parcia. To znak, że rodzi się łożysko z błonami płodowymi, czyli popłód. Położna lub lekarz sprawdzają, czy wydaliło się całe. Jeśli nie, konieczne będzie tzw. łyżeczkowanie – usunięcie resztek łożyska przez pochwę.
Następnie lekarz bada, czy macica obkurczyła się do właściwych rozmiarów. Gdy krocze wymaga opatrzenia, zostaje zszyte. Zabieg trwa zwykle kilka minut i jest wykonywany w znieczuleniu.
Ewa Podsiadły-Natorska
